Ένας από τους μεγαλύτερους αγώνες που έχουμε σήμερα ως
Εκκλησία είναι να κρατήσουμε τα παιδιά μας μέσα στην ορθόδοξη πίστη. Πολύ συχνά
φαίνεται ότι δεν ενδιαφέρονται. Μπορούμε με κάποιο τρόπο να τους δώσουμε
κίνητρα, να τα παρακινήσουμε να ακολουθήσουν τον Χριστό και την Ορθοδοξία;
Πιστεύω ότι μπορούμε. Χρειάζεται αφοσίωση και σκληρή δουλειά, αλλά αξίζει.
1. Δώστε προτεραιότητα στην οικογένειά σας
Σημαντικότερο από κάθε τι άλλο, πλην της Βασιλείας του Θεού,
είναι η οικογένειά μας. Πιστεύω ότι, αν θέλουμε να χτίσουμε ορθόδοξες
χριστιανικές οικογένειες, η γυναίκα ή ο άνδρας μας και τα παιδιά μας πρέπει να
αποτελούν την πρώτη μας προτεραιότητα, μετά τον Χριστό και την Εκκλησία.
2. Μιλήστε στα
παιδιά σας για την πιστότητα τον Θεού
Στο τέταρτο κεφάλαιο του Δευτερονομίου, ο Μωυσής μιλάει στα
τέκνα του Ισραήλ για τη σημασία που έχει να τηρούν τις εντολές του Θεού. Στη
συνέχεια απευθύνεται ευθέως στους γονείς και στους παππούδες: «Πρόσεχε σεαυτω
καί φύλαξον τήν ψυχήν σου σφόδρα, μή έπιλάθη πάντας τούς λόγους, ους έωράκασιν
οι οφθαλμοί σου καί μή άποστήτωσαν από τής καρδίας σου πάσας τας ημέρας τής
ζωής σου, καί συμβιβάσεις τούς υιούς σου καί τούς υιούς των υιών σου» (Δευτερ.
4:9).
Ίσως γνωρίσατε τον Χριστό κάπως αργά στη ζωή σας και νιώθετε
ότι δεν έχετε δουλέψει αρκετά -από πνευματική άποψη- με τα παιδιά σας, που τώρα
έχουν τις δικές τους οικογένειες. Είναι μια ευκαιρία να δοκιμάσετε με τα
εγγόνια σας. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα γίνετε οι γονείς των εγγονών σας. Αυτό
όμως που μπορείτε να κάνετε, είναι να τους πείτε όσα έκανε ο Θεός για σας,
ακριβώς όπως το λέει ο Μωυσής. Μιλήστε τους. Αν πιστέψατε στον Θεό σε πιο
προχωρημένη ηλικία, πείτε το στα εγγόνια σας. Μιλήστε τους για τα μαθήματα που
πήρατε στη ζωή σας. Διηγηθείτε τους αληθινές ιστορίες από τη ζωή σας, όπου
είδατε την πιστότητα και το έλεος του Θεού.
3. Αγαπάτε το
σύζυγο ή τη σύζυγό σας
Όσο κι αν το θέλω, δεν μπορώ να τονίσω το τρίτο αυτό σημείο
αρκετά, αλλά κάνουμε μεγάλη χάρη στα παιδιά μας αν αγαπάμε τους συζύγους μας.
Οι ψυχολόγοι θεωρούν ότι για τα παιδιά περισσότερη αξία κι από την αγάπη που
παίρνουν από τους γονείς τους έχει το να ξέρουν ότι ο πατέρας κι η μητέρα
αγαπιούνται. Τα παιδιά γνωρίζουν ενστικτωδώς ότι, αν η αγάπη μέσα στο γάμο
καταλυθεί, λίγα πράματα απομένουν γι’ αυτά.
Το ωραίο κείμενο που περιγράφει αυτή την αγάπη ανήκει στην
προς Εφέσους Επιστολή και είναι αυτό που διαβάζουμε ως Αποστολικό ανάγνωσμα στο
μυστήριο του Γάμου: «Οι άνδρες αγαπάτε τας γυναίκας εαυτών, καθώς καί ό Χριστός
ήγάπησε τήν εκκλησίαν» (στίχος 25). Αυτό σημαίνει, ότι την αγαπάμε τόσο, ώστε
να πεθάνουμε γι’ αυτήν. Δεχόμαστε το μαρτύριο ο ένας για τον άλλον• άλλωστε
αυτό το νόημα έχουν και τα γαμήλια στέφανα: Αγαπώ το σύζυγο ή τη σύζυγό μου
περισσότερο κι από την ίδια τη ζωή. Τα στέφανα επίσης υπονοούν τη βασιλική
ιδιότητα. Μιλώντας στο γάμο του μικρότερου γιού μου, είπα: «Πέτρο, να της
συμπεριφέρεσαι σαν να είναι βασίλισσα! Χριστίνα, να του συμπεριφέρεσαι σαν να
είναι βασιλιάς!» Κι αυτό πράγματι λειτουργεί πολύ αποτελεσματικά.
Και μη θεωρήσετε ποτέ ότι η περίοδος της αβρότητας έχει πια
περάσει.. Με τη σύζυγό μου βγαίνουμε ακόμη έξω μαζί, κι ας έχουν περάσει
σαράντα πέντε χρόνια γάμου. Είναι φορές που θέλεις ένα διάλειμμα• τότε βγαίνεις
μαζί της και μιλάτε και την ακούς και μένετε ερωτευμένοι. Πριν ακόμη παντρευτώ,
είχα ένα φίλο που διατηρούσε μια θαυμάσια σχέση με τη γυναίκα του. Τον ρωτούσα:
«Ποιο είναι το μυστικό σας;» Και η συμβουλή του: «Βρες τι της αρέσει και κάν’
το». Φροντίστε η αγάπη σας να μεγαλώνει και διατηρήστε την αβρότητα.
4. Ποτέ μην επιβάλλετε
την πειθαρχία θυμωμένοι
Υπάρχουν φορές που τα πράγματα πηγαίνουν άσχημα, ίσως πολύ
άσχημα. Θα ήθελα να μπορώ να πω ότι ποτέ κανένα από τα παιδιά μας δεν αστόχησε.
Ή ότι οι γονείς τους ήταν αλάθητοι. Δεν ξέρω, όμως, καμιά οικογένεια που να
συμβαίνει κάτι τέτοιο. Θα πω ότι από τα έξι μας παιδιά, τα τρία ήταν σχετικά
εύκολα στην ανατροφή τους, για τα άλλα τρία οι προκλήσεις για μας τους γονείς
τους ήταν μεγαλύτερες. Όταν κάποιο απ’ αυτά, στα χρόνια της εφηβείας, «στύλωνε
τα πόδια του», έλεγα στη γυναίκα μου: «Θυμάσαι πώς ήμασταν εμείς στην
αντίστοιχη ηλικία; Δεν κάνει κάτι διαφορετικό απ’ ό,τι κάναμε εμείς». Ως έφηβος
ήμουν δύσκολος, και κάτι απ’ αυτό «βγαίνει» τώρα στα παιδιά μας.
Ο άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής έγραφε: «μειζοτέραν ταύτης
ουκ έχω χαράν, ίνα ακούω τά έμά τέκνα εν άληθεία περιπατοϋντα» (Ιω. 4). Αλλά
και το αντίθετο είναι αληθινό. Δεν υπάρχει μεγαλύτερος πόνος καρδιάς από το να
βλέπεις τα παιδιά σου να μη βαδίζουν την οδό της αλήθειας. Είχαμε κι εμείς μερικά
τραντάγματα στην οικογένειά μας. Υπήρχαν νύχτες που μαζί με τη γυναίκα μου
προσπαθούσαμε δακρυσμένοι να κοιμηθούμε ψιθυρίζοντας: «Κύριε, υπάρχει άραγε φως
στην άκρη αυτού του τούνελ;»
5. Βοηθήστε τα
παιδιά σας να διακρίνουν το θέλημα του Θεού
Ας ρίξουμε και πάλι μια ματιά στο 4ο Κεφάλαιο των Παροιμιών,
στο 10ο στίχο: «Άκουε υιέ καί δέξου εμού λόγους... οδούς γάρ σοφίας διδάσκω σε,
έμβιβάζω δέ σαι τροχιαλαίς όρθαίς». Η φράση «έμβιβάζω δέ σαι τροχιαις όρθαΐς»
δεν μιλάει για το δρόμο που εμείς θέλουμε να πάρει, αλλά για το δρόμο που ο
Θεός θέλει να ακολουθήσει το παιδί μας. Με άλλα λόγια, αφού συνυπολογίσουμε τα
χαρίσματα του παιδιού, τη συγκινησιακή του συγκρότηση, την προσωπικότητά του,
τα διανοητικά του προσόντα και την κλήση του, θα το βοηθήσουμε να διακρίνει το
μονοπάτι που ο Θεός έχει χαράξει γι’ αυτό.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα έρθουν ποτέ προβλήματα. Είμαι
αφελής αλλά όχι τόσο, ώστε να πιστεύω κάτι τέτοιο. Υπάρχουν κι άλλα τραντάγματα
που θα έρθουν στη ζωή μας. Όπως όμως ομολογούμε στην Ακολουθία του Γάμου «Εύχαί
γονέων στηρίξουσι θεμέλια οίκων». Αυτά τα χρόνια δεν αποτελούν χαμένο χρόνο,
αλλά μια περίοδο ευγνωμοσύνης.
Εύχομαι να σας δώσει ο Θεός τη χαρά που έδωσε και σε μας, να
δείτε την οικογένειά σας να αυξάνει εν Χριστώ.